Μετέωρη εξακολουθεί να παραμένει η συμφωνία για τις εξαγωγές σιτηρών από λιμένες στη Μαύρη Θάλασσα, μετά την αποχώρηση της Ρωσίας στο τέλος Ιουλίου. Η -μέχρι στιγμής- αδυναμία εξεύρεσης λύσης για την εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών δημιουργεί βάσιμους προβληματισμούς για τη διατάραξη της παγκόσμιας επισιτιστικής ασφάλειας.
Σημειώνεται πως, από την αρχή κύρωσης της συμφωνίας μέχρι και τον Ιούλιο του 2023, είχαν εξαχθεί σχεδόν 33 εκατομμύρια τόνοι σιτηρών και άλλων τροφίμων μέσω της Πρωτοβουλίας Σιτηρών του Εύξεινου Πόντου. Σύμφωνα με στοιχεία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 65% του σίτου που εξήχθη μέσω της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, κατέληξε σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Η παύση της εξαγωγής ουκρανικών σιτηρών, λόγω της εργαλειοποίησης των τροφίμων και του παγκόσμιου εμπορίου, οδήγησε σε απότομη αύξηση στις τιμές βασικών ειδών διατροφής όπως το ψωμί και το αλεύρι. Ενδεικτικά, στο τέλος Ιουλίου 2023 παρατηρήθηκε αύξηση της τάξης του 10% στον παγκόσμιο δείκτη τιμών δημητριακών. Εν όψει του χειμώνα, η αδυναμία εξαγωγής των σιτηρών προς χώρες της Αφρικής, σε συνδυασμό με την ευρύτερη αστάθεια στην περιοχή, ενδέχεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω κοινωνική αποσταθεροποίηση, με δυσμενείς συνέπειες για τη διεθνή κοινότητα αλλά και την άμεση γειτονία Ανατολικής Μεσογείου- Ερυθράς Θάλασσας.