Γράφει ο Παναγιώτης Παντελής, Φοροτεχνικός, Οικονομικός Επόπτης του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών.
Στο άρθρο της προηγούμενης εβδομάδας, είχαμε πει ότι δεν θα αναφερθούμε στο φορολογικό σχέδιο νόμου, περιμένοντας να δημοσιευθούν από το υπουργείο Οικονομικών οι σχετικές διατάξεις. Μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι σκέψεις, δεν έχει δημοσιευθεί τίποτα πέραν του δελτίου τύπου της συνέντευξης των αρμοδίων και των συζητήσεων, ειδικών και μη, στα τηλεοπτικά παράθυρα. Και νομίζω ότι θα καθυστερήσει η δημοσιοποίηση, μιας και άλλο είναι να δίνεις μια συνέντευξη τύπου και να παρουσιάζεις ένα νέο τρόπο φορολόγησης και άλλο να τον προσαρμόζεις στις κείμενες διατάξεις.
Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται είναι: φοροδιαφεύγουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες; Ασφαλώς και φοροδιαφεύγουν. Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν (και κανείς δεν έχει λόγο να τα αμφισβητήσει) ότι το 71% των ελεύθερων επαγγελματιών δηλώνουν εισόδημα χαμηλότερο από τον κατώτατο μισθό, δηλαδή 11.920€ ετήσιο. 7 στους 10 ελεύθερους επαγγελματίες δηλώνουν κέρδη μικρότερα των 11.920€.
Με τους 7 αυτούς λέω να ασχοληθώ και να δούμε αν όντως είναι όλοι εκ προοιμίου φοροφυγάδες. Και αυτό διότι έχουν παρουσιαστεί σε μια σειρά τηλεοπτικούς σταθμούς κάποια παραδείγματα ως κραυγαλέα φοροδιαφυγή.
Αναφέρομαι σε ένα από αυτά, ψιλικατζίδικο με τζίρο 353.000€, το οποίο δηλώνει μηδενικά κέρδη. Όποιος έφτιαξε το συγκεκριμένο παράδειγμα (δεν ξέρω αν προωθήθηκε από το υπουργείο Οικονομικών), μάλλον θα πρέπει να αφήσει το οικονομικό ρεπορτάζ και τις οικονομικές αναλύσεις και να ασχοληθεί με το lifestyle.
Σε ένα κατάστημα ψιλικών, ο τζίρος δεν πραγματοποιείται από τις τσίχλες και τις καραμέλες αλλά από τα τσιγάρα και τον ΕΦΚ όπως και από τις κάρτες κινητής. Το μικτό κέρδος είναι περίπου στο 4% για τα τσιγάρα και 0.3% – 0.5% για τις κάρτες. Άρα, στο συγκεκριμένο παράδειγμα, το μεικτό κέρδος είναι περίπου 15.000€ . Η προμήθεια των τραπεζών για τον συγκεκριμένο τζίρο από την είσπραξη μέσω POS είναι περίπου 3.000€ (ανάλογα την τράπεζα).
Ο ελεύθερος επαγγελματίας του παραδείγματος έχει ένα μεικτό κέρδος περίπου 12.000€. Αναρωτιέμαι, δεν πληρώνει ενοίκιο, ηλεκτρική ενέργεια, τηλέφωνο, νερό, ασφαλιστικές εισφορές κλπ.; Σίγουρα τα καθαρά του κέρδη, είναι πολύ χαμηλότερα των 11.920€.
Λυπάμαι που θα διαφωνήσω, αλλά αυτόν τον επιχειρηματία δεν τον θεωρώ φοροφυγά. Μάλλον βρίσκεται στο τέλος του επαγγελματικού του βίου και περιμένει να συμπληρώσει τον χρόνο μέχρι να βγει στη σύνταξη.
Μα, θα μου πει κάποιος ότι η ελάχιστη αμοιβή αποτελεί μαχητό τεκμήριο. Σωστά, για τους νέους επαγγελματίες. Αυτό έλειπε, ανοίγοντας κάποιος μια νέα δραστηριότητα να ξεκινάει με ένα καθαρό κέρδος της τάξεως των 11.920€.
Αλλά σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι μαχητό το τεκμήριο;
Να έχει κρατηθεί κάποιος στη φυλακή ή να έχει νοσηλευτεί σε νοσοκομείο ή να εκτίει τη στρατιωτική του θητεία ή άλλη ανωτέρα βία. Και επειδή όπως έχουμε μάθει, το νέο φορολογικό νομοσχέδιο θα έχει εφαρμογή και για τη χρήση του 2023, δεν γνωρίζω τον τρόπο που μπορεί κάποιος να αρρωστήσει ή να κρατηθεί στη φυλακή αναδρομικά.
Και πώς ένα τεκμήριο είναι και αποδεικνύεται μαχητό; Ο φορολογούμενος προσκομίζει στοιχεία και κάνει αίτηση στην αρμόδια ΔΟΥ όπου ο προϊστάμενος αποφασίζει αν είναι πραγματικά ή όχι. Αν η απόφαση του προϊσταμένου είναι αρνητική, ο ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να προσφύγει στη ΔΕΔ και στα Διοικητικά Δικαστήρια.
Αλήθεια, ποιος θα το κάνει για 1.400€ κατά μέσο όρο; Και αν το κάνει, πόσο θα του στοιχίσει;
Και επειδή το μαχητό των τεκμηρίων καθιερώθηκε με τα αντικείμενα τεκμήρια διαβίωσης, ας μας αναφέρει το υπουργείο Οικονομικών πόσοι πήγαν στη ΔΟΥ να τα αμφισβητήσουν και πόσα αιτήματα έγιναν δεκτά.
Αλλά ας επανέλθω στο δελτίο τύπου, όπου αναφέρεται ότι με την εφαρμογή του νέου νόμου «θα υπάρχει σημαντική αποκάλυψη της φοροδιαφυγής που θα οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των εσόδων του Δημοσίου κατά 874.000.000€ ενώ το τελικό ποσό μετά την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος θα είναι 606.000.000€».
Δηλαδή σε ένα ΑΕΠ κοντά στα 200 δις, η φοροδιαφυγή είναι της τάξης μόνο των 606 εκατομμυρίων; Άρα, η φοροδιαφυγή έχει σχεδόν εξαλειφθεί και μένουν τα τελευταία ψίχουλα για να τη μηδενίσουμε.
Αυτές οι σκέψεις έχουν σαν σκοπό όχι το να μην πληρώσουν οι φοροφυγάδες; Το αντίθετο… Ο φόβος μας είναι ότι κάποιοι που φοροδιαφεύγουν πολύ περισσότερο από τις 11.920€ θα θεωρήσουν το 11.920 μαξιλαράκι και θα «κολλήσουν» εκεί, πίνοντας στην υγειά των «κορόιδων» που εξακολουθούν να πληρώνουν.
Το 2023, φέρνοντας μεθόδους προηγούμενων δεκαετιών, πολύ αμφιβάλλω ότι θα υπάρξει αποτέλεσμα τόσο στα εισοδήματα όσο και στον ΦΠΑ που δεν πρέπει να τον ξεχνάμε και να τον βγάζουμε από την εξίσωση.
Σήμερα, με τα μέσα που έχει στη διάθεσή της η ΑΑΔΕ, μιλάμε για τεκμαρτό προσδιορισμό του εισοδήματος; Και οι φορολογικοί έλεγχοι; Τα ανοίγματα των λογαριασμών; Οι έλεγχοι σε όσους δηλώνουν εισοδήματα κάτω των 10.000€ που είχαν γίνει σημαία πριν μερικούς μήνες; Τα myData; Η σύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS;
Τι έγιναν όλα αυτά; Είναι πράξεις που έχουν προχωρήσει με τα προβλήματα τους ή μόνο ανακοινώσεις;
Και ακόμα, όσοι κατά τα 3 πρώτα χρόνια λειτουργίας της δραστηριότητας τους έχουν ζημιά, αυτή θα λαμβάνεται υπ’ όψιν στο 4ο και στα επόμενα χρόνια λειτουργίας; Ή η έννοια της ζημιάς για τις ατομικές επιχειρήσεις δεν υπάρχει από εδώ και στο εξής;
Από ότι φαίνεται, η έννοια της ζημιάς σε μια ατομική επιχείρηση δεν είναι αποδεκτή. Είναι όμως αποδεκτή στα Νομικά Πρόσωπα. Εκεί υπάρχει δυνατότητα να δηλώνουν κέρδη κάτω των 10.000€ και ούτε γάτα ούτε ζημιά. Εκτός και αν σκοπεύουν να καταργήσουν τη ζημιά και στα Νομικά Πρόσωπα.
Και βέβαια από τώρα διερωτώμαι:
Τι θα γίνει με όσους νοικιάζουν πάνω από δύο ακίνητα με τη μέθοδο του Airbnb;
Ούτε τολμώ να σκεφτώ τον τρόπο που θα λειτουργήσει ο τεκμαρτός προσδιορισμός στους συνταξιούχους που σκοπεύουν να συνεχίσουν την εργασία τους ως ελεύθεροι επαγγελματίες.
Το νομοσχέδιο αυτό μας αποδεικνύει την αποτυχία του ελεγκτικού μηχανισμού στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής. Όλο αυτό ενισχύεται με τη γνωστή εφαρμογή που τέθηκε σε λειτουργεία πρόσφατα, την περίφημη πλατφόρμα «roufianos.gr».
Και βέβαια αυτό δεν γίνεται με ευθύνη των υπαλλήλων αλλά με ευθύνη των οδηγιών και της αναποτελεσματικότητας των αρμοδίων.
Θα πρέπει κάποια στιγμή να γίνει κατανοητό ότι για να παταχθεί η φοροδιαφυγή, η οποία είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό, θα πρέπει να φτιάξεις κλίμα. Να γνωρίζει ο φορολογούμενος, ανεξάρτητα αν είναι ελεύθερος επαγγελματίας ή όχι, ότι κάποια στιγμή θα ελεγχθεί και ότι θα κληθεί να πληρώσει ότι έχει αποκρύψει. Από την άλλη πλευρά, είναι να δώσεις κίνητρο στους πολίτες να ζητάνε απόδειξη.
Με οριζόντια μέτρα και χωρίς κίνητρο, τσουβαλιάζοντας όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες, θεωρώντας τους εκ προοιμίου φοροφυγάδες, είναι πολύ πιθανό να έχεις τα αντίθετα αποτελέσματα από ότι περιμένεις. Σίγουρα με αυτόν τον τρόπο θα εισπράξεις τα περίπου 600 εκατομμύρια που περιμένεις, πουθενά όμως δεν είδαμε πόσα εκατομμύρια θα χαθούν από όσους θεωρήσουν το 11.920 «μαξιλαράκι που τους δίνει άφεση αμαρτιών».
Πηγή: www.e-forologia.gr
