Από τον Ευάγγελο Κυριαζόπουλο, Γενικό Γραμματέα Ναυτιλίας και Λιμένων Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.
ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ του 1884. Αλγερία. Ο Γάλλος αξιωματικός Εκτόρ Σερβαντάκ περιμένει να έρθει η ώρα για να πάει στο σημείο που έχει συμφωνήσει με τον Κόμη Τιμάσχιεφ, προκείμενου να μονομαχήσουν για τα μάτια μιας όμορφης κοπέλας. Είναι ευδιάθετος και σίγουρος για τη νίκη του. Προσπαθεί να γράψει ένα ποίημα για την αγαπημένη του, ενώ στον διπλανό χώρο ο υπηρέτης του Μπεν Ζουφ μαγειρεύει. Η μυρωδιά των αραβικών μπαχαρικών έχει κυριεύσει την ατμόσφαιρα , όταν …
Μια τρομαχτική δόνηση, μια περιδίνηση, έσεισε τα πάντα. Ο Σερβαντάκ και ο υπηρέτης του, ζαλισμένοι σηκώνονται από το πάτωμα. Έκπληκτοι όμως συνειδητοποιούν ότι όλα δεν είναι όπως πριν. Νιώθουν ανάλαφροι. Σχεδόν πετούν. Ο Μπεν Ζουφ πήδηξε σε ύψος 12 μέτρων τουλάχιστον. Δεν βλέπουν άλλους ανθρώπους γύρω τους. Και περιέργως ο ήλιος ανατέλλει από τη Δύση και όχι από την Ανατολή ! Μάλιστα η εναλλαγή της μέρας με τη νύχτα γίνεται σε διάστημα 6 ωρών.
Οι μικρές αυτές μέρες των 6 ωρών περνούν η μια πίσω από την άλλη και κάθε στιγμή κάτι διαφορετικό συμβαίνει από αυτό που ξέρουν, από αυτό που έχουν δεδομένο.
Τι έχει συμβεί ;
Ο σεισμός δεν ήταν γεωλογικό φαινόμενο. Ήταν η ελαφριά πρόσκρουση ενός Κομήτη, του Gallia, στη Γη, ο οποίος φεύγοντας πάλι προς το διάστημα, πήρε μαζί του, άθελά του, ένα μεγάλο τμήμα της Γης, με ό,τι αυτό είχε πάνω. Χώμα, βουνά, νησιά, θάλασσα, σπίτια… μεταξύ αυτών, τον Γάλλο Αξιωματικό και τον υπηρέτη του. Και όχι μόνο αυτούς τους 2 … Άλλοι 34 άνθρωποι, διαφόρων εθνικοτήτων, τελικά βρέθηκαν ως αστροναυαγοί στον Κομήτη Gallia.
Δύο χρόνια έμειναν στο διάστημα οι συγκεκριμένοι αστροναυαγοί μέχρι ο Κομήτης να κάνει την πλήρη περιστροφή του γύρω από τη Γη και να τους «επιστρέψει» στο ίδιο περίπου σημείο από όπου τους «απήγαγε».
Στα δύο αυτά χρόνια οι 36 Γάλλοι, Βρετανοί, Ισπανοί, Ρώσοι, Εβραίοι κ.ά., παρά τις εξαιρετικά πρωτόγνωρες και αντίξοες συνθήκες διαβίωσης σε ένα διαστημικό περιβάλλον, δεν άφησαν πίσω τους τις ανθρώπινες τους «συνήθειες».
Χαρακτηριστικά, η υπό ισπανική κατοχή περιοχή της Θέουτας (χερσόνησος στο Μαρόκο) διεκδικήθηκε τόσο από τους βρετανούς όσο και από τους γάλλους αστροναυαγούς, οι οποίοι πίστευαν ότι ακόμη και στο διάστημα αντιπροσώπευαν τα κράτη τους και κατ΄ επέκταση τις «αιώνιες» διεκδικήσεις τους. Για την ιστορία, η περιοχή της Θέουτας τελικά καταλήφθηκε από τους Βρετανούς, χαρίζοντας λύπη και απογοήτευση στον γάλλο αξιωματικό μας Εκτόρ Σερβαντάκ.
Όλη αυτή η μυθοπλασία περιέχεται σε ένα από τα σπουδαία βιβλία του σπουδαίου Ιούλιου Βέρν με τίτλο, «Hector Servadac — voyages et aventures à travers le monde solaire» (Εκτόρ Σερβαντάκ — ταξίδια και περιπέτειες στο ηλιακό σύστημα), το οποίο πρωτοκυκλοφόρησε σε συνέχειες το έτος 1877 !!! Είναι η χρονιά που ο Τόμας Έντισον εφευρίσκει τον φωνόγραφο.
Ο Ιούλιος Βέρν είναι πασίγνωστος για τα μαγικά του βιβλία και για προβλέψεις τους για τεχνολογικές και άλλες ανακαλύψεις που έγιναν δεκαετίες έως και πάνω από 100 χρόνια μετά. Φανταστείτε ότι 92 χρόνια μετά τους αστροναυαγούς του Gallia, στις 20 Ιουλίου του 1969 έχουμε τους πρώτους αστροναύτες, τον Νιλ Άρμστρονγκ και τον Μπαζ Όλντριν, να πετούν στο διάστημα και να προσεδαφίζονται στη Σελήνη με το Eagle.
Ωστόσο, πέρα από τη μυθοπλασία και την περιπετειώδη και καινοτόμο εξέλιξη των ιστοριών του, ο Ιούλιος Βέρν περνά και κοινωνικά μηνύματα, όπως στην περίπτωσή μας, αντιπολεμικά.
Μάλιστα, το βιβλίο αυτό του Βέρν, έγινε πηγή έμπνευσης τριών τουλάχιστον ταινιών κινηματογράφου, εκ των οποίων η μία με τίτλο Na kometě («Πάνω στον κομήτη»), σε σκηνοθεσία του Τσέχου σκηνοθέτη Κάρελ Ζέμαν το 1970 (στην Ελλάδα η ταινία προβλήθηκε με τον τίτλο «Η κιβωτός του κ. Σερβαντάκ»), γίνεται προσπάθεια να καταδειχθεί το τραγικό και το νομοτελειακό, ίσως, ενός πολέμου. Στην περίπτωση αυτή της ταινίας έχουμε τους Γάλλους και Άραβες να πολεμούν στη Γη, να συνεχίζουν τον πόλεμό τους στον Κομήτη, να τον σταματούν και να φιλιώνουν όταν βλέπουν ότι θα συγκρουστούν με τον πλανήτη Άρη, και να ξαναπολεμούν όταν τελικά αλλάζει η πορεία σύγκρουσης και πλέον κατευθύνονται προς τη Γη.
Και χθες και σήμερα στη γειτονιά μας (και όχι μόνο) λαμβάνουν χώρα πολεμικές συγκρούσεις. Αιματηρές και απεχθείς. Είναι όμως και απάνθρωπες Ο πόλεμος βρίσκεται μέσα στην ανθρώπινη φύση; Είναι ένστικτο; Είναι έμφυτο; Ιστορικοί αναφέρουν ότι σε ελάχιστες περιόδους στο πέρασμα των αιώνων υπήρχαν διαλείμματα ειρηνικών συνυπάρξεων μεταξύ ανθρώπων και λαών. Ακόμη και σε προϊστορικούς πολιτισμούς.
Στην περίπτωση που ο πόλεμος είναι αναπόφευκτος οι επιλογές μιας κοινωνίας του σήμερα, για μια μεγαλύτερη περίοδο ειρηνικής συνύπαρξης, είναι αυτοσκοπός και έχει περιορισμένες δυνατότητες να πετύχει κάτι τέτοιο. Κατά την άποψη μου, πολύ κωδικοποιημένα και συνοπτικά, τρεις είναι οι βασικές πολιτικές που μπορεί να ακολουθήσει κάποιο κράτος για να έχει ειρήνη:
Πρώτον: Si vis pacem, para bellum (Αν θέλετε ειρήνη, προετοιμαστείτε για πόλεμο), είναι μια λατινική έκφραση, που την έμαθα από τα κόμιξ του Αστερίξ, αλλά πηγάζει από το έργο του Περικλή «Νόμοι».
Δεύτερον: Παιδεία – Πολιτισμός. Όσο περισσότερο ανεβαίνει το επίπεδο μορφωτικής και πολιτιστικής εκπαίδευσης κάθε λαού, τόσο περισσότερο αυξάνονται οι αντιστάσεις στον πόλεμο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι απόγονοι των αιμοβόρων Βίκινγκς, Σκανδιναβοί.
Τρίτον: Οικονομία. Οι δεσμοί αμοιβαίας οικονομικής εξάρτησης γειτονικών κρατών δημιουργεί συνθήκες ειρήνης. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα η πολύπαθη, με 2 παγκοσμίους πολέμους, Ευρώπη. Με την ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΟΚ κάποτε), φαντάζει πλέον απίθανο να έρθουν σε πολεμική ρήξη π.χ. η Γερμανία με τη Γαλλία.
Η «παγκόσμια ειρήνη» τελικά αποτελεί σταθερά, ως αναφορά, μόνο για τις διαγωνιζόμενες σε διαγωνισμούς ομορφιάς – καλλιστείων. Είναι ίσως ανώφελο να ευχόμαστε «ειρήνη σε όλο τον κόσμο», αλλά πιο εφικτό να δημιουργούμε τις συνθήκες για «ένα ειρηνικότερο μέλλον». Γιατί αλλιώς θα δικαιώσουμε τον Πλάτωνα που έλεγε ότι «μόνον οι νεκροί γνωρίζουν το τέλος του πολέμου».
Για ένα ειρηνικότερο 2024 !!!
